Όπως κάθε καλοκαίρι, έτσι και φέτος στο Red Point Guard, μοιραζόμαστε μαζί σας ένα special κείμενο, το οποίο κάνει breakdown κι ένα είδος σύγκρισης, μεταξύ της 2ης και 3ης τη τάξει διασυλλογικής διοργάνωσης, του Eurocup, υπό την αιγίδα της Euroleague. και του BCL, υπό τη σκέπη της FIBΑ. Σκοπός του αρθρογράφου και της σελίδας δεν είναι να πάρει θέση υπέρ της μίας ή της άλλης διοργάνωσης, εξάλλου έχει αναφερθεί πολλάκις ότι η σύγκλιση είναι το σενάριο που μπορεί να φέρει καλύτερες μέρες στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Ωστόσο, κρίνεται απαραίτητο να γίνει μια mini ανάλυση για τους «νικητές» και «ηττημένους» της off season, καθώς και φέτος το μεταγραφικό πάρε – δώσε ομάδων, που άλλαξαν θεσμό, ήταν πλούσιο.
Η Euroleague σαφώς βγαίνει εκτός κάδρου, καθώς αντικειμενικά διαθέτει την αφρόκρεμα των ευρωπαϊκών συλλόγων. Και αν δεν σας αρκούν τα ονόματα των ομάδων, οι τίτλοι και η δυναμική τους, ίσως το γεγονός ότι σε αυτή συμμετέχουν οι 7 πρωταθλήτριες και άλλες τόσες δευτεραθλήτριες των πιο προηγμένων πρωταθλημάτων (Ισπανία, Τουρκία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα και ΑΒΑ), μαζί με άλλες 3 ομάδες που έφθασαν στα ημιτελικά, έχουμε ένα σύνολο 17/18, χωρίς να τίθεται αμφιβολία για το επίπεδο ανταγωνισμού της διοργάνωσης. Το 18ο club που κλείνει το φετινό “roster” της Euroleague, είναι η … γνωστή και μη εξαιρετέα Valencia, με σωρεία τίτλων και διακρίσεων, η οποία πρόπερσι βρέθηκε μια νίκη μακριά από τη συμμετοχή της στα Ρ/Ο της Euroleague και πέρυσι έφθασε στα ημιτελικά του Eurocup, αλλά αποκλείστηκε από την Baskonia στα προημιτελικά των Ρ/Ο της ACB!
Με παρόμοιο σκεπτικό, αλλά στην άλλη όψη του νομίσματος, δεν θα διαβάσετε για το FIBA Europe Cup, που επίσης αντικειμενικά δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τόσο σε όρους ποιότητας ομάδων, όσο και εμπορικότητας τις υπόλοιπες διοργανώσεις. Άρα, το ουσιαστικό bras de fer και η μάχη για το ποιος θα κερδίσει τις εντυπώσεις, μεταξύ Euroleague και FIBA, εστιάζεται σε Eurocup και BCL, που άτυπα κάθε καλοκαίρι προσπαθούν να ενδυναμωθούν, όσον αφορά την προσέλκυση ομάδων, αποδυναμώνοντας παράλληλα τον «αντίπαλό» τους.
Και αν τα προηγούμενα χρόνια, η επικράτηση του Eurocup ήταν ξεκάθαρη, έχοντας στις τάξεις του κορυφαίες ευρωπαϊκές ομάδες με ιστορία, εγχώριες και διεθνείς επιτυχίες, καθώς και μπασκετικό κοινό (Partizan, Virtus, Valencia), μαζί με πολύτιμα «λάφυρα» από το BCL (Monaco, Venezia, Προμηθέας), η κατάσταση φέτος φαίνεται ότι έχει αλλάξει και, τουλάχιστον σε επίπεδο δυναμικότητας ομάδων, οι δύο διοργανώσεις είναι πιο κοντά από ποτέ. Φυσικά, το βασικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη διαδραμάτισε ο πόλεμος στην Ουκρανία και η αποβολή των ρωσικών ομάδων, η οποία ουσιαστικά «άνοιξε» 3 θέσεις στην Euroleague. Η κάλυψή τους, αναμενόμενα, έγινε με τους κατά τεκμήριο πιο ποιοτικούς – εμπορικούς – «πλούσιους» συλλόγους, δηλαδή τη Virtus, τη Valencia και την Partizan.
Οι «φωνές» των υπέρμαχων του BCL για αναξιοκρατία, μάλλον δεν λαμβάνουν υπόψιν τους ότι η Euroleague, χωρίς να το κρύβει, είναι μια διοργάνωση η οποία στηρίζει την ανάπτυξη της, εκτός από τις 11 ομάδες – μετόχους και στο recruiting συλλόγων με μεγάλο budget και αντίστοιχη δυναμική. Το παράδειγμα της Zenit και πως ανέβασε το status της είναι χαρακτηριστικό, έστω και αν εξωγενείς παράγοντες δεν άφησαν να δούμε που μπορούσε να φθάσει και φέτος. Το ίδιο ισχύει και για τις Villeurbanne, Bayern με αργά, αλλά σταθερά, βήματα προόδου. Εξάλλου και η πολιτική του BCL, όσο και αν βαυκαλίζεται για αξιοκρατία, στηρίζεται σε ένα μέρος στην προσέλκυση ομάδων με αντάλλαγμα χρηματικά bonus (βλ. Galatasaray).
Η ουσία, πάντως, είναι ότι η Euroleague στην προσπάθειά της να διατηρήσει υψηλό το επίπεδο της κορυφαίας της διοργάνωσης, αποδυνάμωσε την άλλη, κάτι το οποίο έχει λογική, αν αναλογιστούμε τα παράπονα των μετόχων της για απώλεια εσόδων, λόγω του Eurocup. Δεν είναι τυχαίο ότι η φιναλίστ του θεσμού Bursaspor (με αστερίσκο όσον αφορά και τη δική της δυνατότητα να συμμετάσχει βάσει budget και λοιπών όρων), δεν προτιμήθηκε, αλλά στη θέση της θα είναι αυτή που απέκλεισε στη φάση των “16” του θεσμού, δηλαδή η Partizan! Όπως θα δούμε στη συνέχεια πλέον η φιλοσοφία, όσον αφορά τη στελέχωση του Eurocup, ήταν να διατηρηθεί ο «κορμός» των προηγούμενων ετών (έστω με κάποιες απώλειες), όμως η «αρπαγή» ομάδων από το BCL δεν αποσκοπούσε τόσο στην αγωνιστική ποιότητά τους, όσο στην προοπτική τους. Όπως έγραψε ο Ιταλός δημοσιογράφος Marco Pagliariccio, με μια πρόχειρη πρώτη ματιά, οι σύλλογοι που κλήθηκαν να αντικαταστήσουν το … βαρύ πυροβολικό των Virtus, Partizan, Valencia, αλλά και της αποχωρήσασας Levallois, ήταν οι Cluj-Napoca (πρωταθλήτρια Ρουμανίας και στους 8 του BCL πέρυσι), Prometey (κορυφαία ουκρανική ομάδα, που έφθασε μέχρι τους 16 του BCL πέρυσι), London Lions (φιναλίστ στην Αγγλική BBL και με συμμετοχή στους 16 του FIBA Europe Cup πέρυσι) και η Paris (απέφυγε τον υποβιβασμό στην Pro B την τελευταία αγωνιστική).
Basically (I know I miss something, but it’s just to give you the idea), Eurocup lost Virtus BO, Valencia, Partizan and Loko and replaced them with Paris, London, Prometey and Cluj.
I’m listening some laughs from the BCL headquarter.
— Marco Pagliariccio (@loupaya) June 16, 2022
Είναι ξεκάθαρο δια γυμνού οφθαλμού, ότι σε όρους ανταγωνιστικότητας, βραχυπρόθεσμα, το Eurocup αποδυναμώθηκε σε μεγάλο βαθμό. Οι διοικούντες την Euroleague, χωρίς πια να έχουν τη δυνατότητα να «βάλουν χέρι» σε top clubs της FIBA, ουσιαστικά έκαναν τρίπλα και άλλαξαν την agenda τους. Ο στόχος πλέον είναι το άνοιγμα σε νέες αγορές, τόσο όσον αφορά ευρωπαϊκές πρωτεύουσες με μεγάλο πληθυσμό και λαϊκό έρεισμα (Λονδίνο, Παρίσι), όσο και χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ (Ρουμανία, Ουκρανία), όπου δεν είχε πριν παρουσία, προς … γεωγραφική αντικατάσταση των ρωσικών ομάδων!
Για πρώτη φορά στην ιστορία του, το Eurocup έχει «πολυφωνία» και ευρεία γεωγραφική διασπορά, με τη μόνη χώρα που εκπροσωπείται από 3 ομάδες, να είναι η Ιταλία (Venezia, Trento και Brescia)! Για πρώτη φορά στην ιστορία της διοργάνωσης, θα έχουμε συμμετοχή από 14 χώρες (αριθμός – ρεκόρ), όσες δηλαδή και στους ομίλους του BCL. Αυτό μπορεί να δείχνει τη νέα τάση στο Eurocup, η οποία επιβλήθηκε και από την αποβολή των ρωσικών ομάδων, δεν παύει όμως να δείχνει και την πτώση της ποιότητας. Αν η περσινή σεζόν χαρακτηριζόταν ως του «θανάτου» με ομάδες όπως οι Virtus, Partizan, Valencia, Lokomotiv Kuban να έχουν ή να προσεγγίζουν Euroleague status, για τη νέα χρονιά δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Από τις 18 ομάδες μόνο οι πέντε έχουν αγωνιστεί στο παρελθόν στην Euroleague (Gran Canaria, Badalona, Slask Wroclaw, Buducnost και Cedevita-Olimpija), ενώ μόλις δύο είναι εν ενεργεία πρωταθλήτριες στις χώρες τους (Slask, Cluj). Επίσης, το νέο roster του Eurocup περιλαμβάνει 4 ομάδες από top πρωταθλήματα που προκρίθηκαν στα ημιτελικά την περασμένη σεζόν και 10 που είτε αρκέστηκαν στην είσοδό τους στην 8αδα, είτε έμειναν εκτός αυτής… Θα λέγαμε ότι η νέα σεζόν είναι αυτή της «ελπίδας», χωρίς κάποιο ξεκάθαρο φαβορί και με πολλές ομάδες να … γλυκοκοιτάζουν το τρόπαιο και τη συμμετοχή στη Euroleague!
Στην αντίπερα όχθη βρίσκεται το BCL, το οποίο πρεσβεύει αρχές που είχαμε συνηθίσει σε παλαιότερα χρόνια και ειδικά στη δεκαετία των 90ς και 00ς, με προκριματικούς γύρους, συμμετοχή από όλες σχεδόν τις χώρες και προσπάθεια προσέλκυσης ομάδων, που έχουν τερματίσει όσο το δυνατόν ψηλότερα στα εγχώρια πρωταθλήματα. Στο τελευταίο κομμάτι, βέβαια, υπάρχουν περιορισμοί, με τη Euroleague πρωτίστως και το Eurocup δευτερευόντως να απορροφούν την πλειοψηφία των ομάδων από τις υψηλές θέσεις της βαθμολογίας των πρωτοκλασάτων πρωταθλημάτων και το BCL να περιορίζεται σε ομάδες που τερματίζουν στην 4αδα αυτών ή έστω σε πρωταθλητές και φιναλίστ από λίγκες 2ης – 3ης ταχύτητας (Riga, Oostende, Nymburk). Το BCL στηρίζεται περισσότερο στο στοιχείο του ανταγωνισμού και των μικρών διαφορών μεταξύ των συμμετεχόντων, κάτι που αυξάνει το ενδιαφέρον, αλλά σε βάρος της ποιότητας ορισμένες φορές. Δεν είναι τυχαίο ότι η δις πρωταθλήτρια Burgos υποβιβάστηκε στη LEB Oro (το ίδιο συνέβη στην Andora, η οποία όμως δεν διαθέτει το ίδιο status στο Eurocup, παρόλο που πέρυσι έφθασε μέχρι τα ημιτελικά), ενώ η εν ενεργεία πρωταθλήτρια Tenerife έμεινε εκτός μόλις στα προημιτελικά των P/O της Ισπανίας από την Badalona. Με τη βοήθεια πινάκων στη συνέχεια, θα δούμε την εικόνα των κύριων εγχώριων πρωταθλημάτων πέρυσι και σε ποια θέση βρέθηκε κάθε ομάδα.
Πάντως και το BCL εφαρμόζει παρόμοιες μεθόδους με το Eurocup επιχειρώντας να απαντήσει στις «κλοπές» ομάδων. Χάνοντας στο παρελθόν τις Venezia (συμμετοχή σε F4 BCL), Virtus (πρωταθλήτρια BCL) και Monaco (φιναλίστ σε F4 BCL), δελέασε και εκείνη με wild cards τις Galatasaray, Malaga (με τίτλους Eurocup στην τροπαιοθήκη τους), ώστε να ακολουθήσουν αντίθετη διαδρομή. Όμως, στην περίπτωση της τελευταίας χρειάστηκε να «παραβεί» τις αρχές της, καθώς μιλάμε για μια ομάδα που βρίσκεται σε πτώση τα τελευταία 2 χρόνια, χωρίς καν να συμμετέχει στα Ρ/Ο της ACB αυτήν την περίοδο. Επίσης, όπως θα περίμενε κάποιος δεν δόθηκε wild card στην Derthona (3η στην LBA Serie A), ούτε στη Λάρισα ή στον Κολοσσό (στην πρώτη 5αδα της Basket League). Αντίθετα, όσον αφορά την ελληνική εκπροσώπηση προτιμήθηκαν οι ΑΕΚ, Περιστέρι και ΠΑΟΚ (εκτός Ρ/Ο), δηλαδή ομάδες που τερμάτισαν χαμηλότερα. Άρα, υπάρχουν παραδείγματα, όπου η διοργανώτρια αρχή, προκειμένου να ενισχύσει το «ρόστερ» της με συλλόγους με ιστορία και brand name ή να διασφαλίσει ομάδες με πολλά χρόνια παρουσία στο θεσμό, κάνει τα «στραβά μάτια» στην τελική της κατάταξη στο εγχώριο πρωτάθλημα…
Όπως και να έχει, το BCL κάνει σταθερά, αλλά αργά βήματα προόδου σε όλα τα επίπεδα. Όσο δεν μπορεί να «χτυπήσει» κάποιο powerhouse, ή μια ομάδα με προοπτική, θα συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο, παίρνοντας ομάδες δυσαρεστημένες από την Euroleague. Βέβαια, πάντοτε θα ελλοχεύει ο κίνδυνος να χάσει συλλόγους πάνω στους οποίους έχει επενδύσει. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του GM της Galatasaray, ο οποίος ανακοίνωσε ότι μόλις λήξει η 3ετής δέσμευση με το BCL, θα επανεξετάσει πιθανή επιστροφή της Cim Bom στην Euroleague!
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα τη φετινή σεζόν κάνει λόγο για ενδυνάμωση του BCL και σαφές προβάδισμα έναντι του Eurocup. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση, γιατί αφενός δεν μιλάμε για ενδυνάμωση του BCL, αλλά μάλλον για αποδυνάμωση του Eurocup και αφετέρου, όπως θα δούμε παρακάτω, αυτό δεν προκύπτει από άλλα στοιχεία, τουλάχιστον στο κομμάτι της δυναμικότητας των ομάδων. Το BCL αδυνατεί να έχει στις τάξεις του πραγματικά κορυφαίους συλλόγους από προηγμένα πρωταθλήματα, ενώ απορία προκαλεί η αδυναμία προσέλκυσης ομάδων από την πρώην Γιουγκοσλαβία, πλην των Igokea, Mornar (εκτός 4αδας ABA League), περιοχή με άκρως μπασκετική παράδοση. Αντίθετα, δεν έχει σοβαρές απώλειες από Ρωσία και Λευκορωσία, καθώς μόνο οι Nizhny και Tsmoki Minsk ήταν πιστές τα τελευταία χρόνια στη διοργάνωση.
Δηλαδή, μάλλον δεν μιλάμε για βήματα προόδου του BCL, αλλά αναγκαστική υποχώρηση (συγκυριακή) του Eurocup και αλλαγή στρατηγικής του, ως τους βασικούς παράγοντες που έφεραν κοντά σε όρους ποιότητας ομάδων τις δύο αυτές διοργανώσεις. Και το σίγουρο είναι ότι όσο οι δύο πλευρές δεν κάθονται στο ίδιο τραπέζι για να βρουν μια κοινά αποδεκτή λύση, τόσο το μπάσκετ θα βγαίνει χαμένο. Στην τελική, η Euroleague έχει και τη βιτρίνα της δικής της κορυφαίας διοργάνωσης και μια άνεση να διαπραγματεύεται με ομάδες που φιλοδοξούν να βρεθούν σε αυτή, σε αντίθεση με το BCL, καθώς και τον «αέρα» που της δίνει το «roster» της, σε σημείο να είναι συνομιλητής ακόμη και με το ΝΒΑ (η υποψηφιότητα του Chus Bueno για τη θέση του Bertomeu μόνο τυχαία δεν είναι).
Συνεπώς, η όποια σύγκλιση με πολλά άλλα θέματα στην agenda (π.χ. κοινό καλεντάρι στα παράθυρα εθνικών ομάδων) είναι κάτι που πρέπει να επιταχυνθεί με πρωτοβουλία του BCL, σε διαφορετική περίπτωση, όσο συνεχίζεται αυτή η διελκυστίνδα, χαμένη ουσιαστικά (εκτός από το ίδιο το μπάσκετ), θα είναι η FIBA, η οποία εφόσον δεν μπορεί να επιβάλει το δικό της νόμο, θα πρέπει να απλώσει το χέρι της για συνεργασία, αλλά όχι με τους δικούς της όρους, παρά σε ένα κοινό πλαίσιο, χωρίς αγκυλώσεις και εμπόδια του παρελθόντος.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι ακολουθούν «καυτοί» μήνες από όλες τις απόψεις και ίσως γίνουμε μάρτυρες μεγάλων αλλαγών. Με αυτή την επισήμανση, κλείνουμε το κείμενο με παράθεση πινάκων, οι οποίοι δείχνουν τι συνέβη την περασμένη σεζόν στα εθνικά πρωταθλήματα και ποιες ομάδες θα αγωνιστούν τη νέα χρονιά στις τρεις κορυφαίες ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Για λόγους συγκρισιμότητας έχουν επιλεγεί τα κοινά πρωταθλήματα από όπου αντλούνται ομάδες για τις δύο διοργανώσεις (12 – το Ουκρανικό δεν ολοκληρώθηκε), ενώ επειδή στο Eurocup συμμετέχουν 20 ομάδες και στο BCL 32 μετά από προκριματικό γύρο, παρατίθενται όσες έχουν ήδη εξασφαλισμένη θέση στους ομίλους και άρα εγγυημένη παρουσία.
Αυτό δεν αποτελεί το ασφαλέστερο και μοναδικό κριτήριο για το επίπεδο δυναμικότητας και την αξιοπιστία του κάθε θεσμού, αλλά αποτελεί έναν καλό οδηγό, για το κατά πόσο το BCL και το Eurocup διαθέτουν αντιπροσωπευτικό δείγμα ομάδων από κάθε εθνικό πρωτάθλημα, ανάλογα με την τελική τους κατάταξη, καθώς και κατά πόσο ισχύει το περίφημο τεκμήριο της αξιοκρατίας. Το τελευταίο, πάντως, εντάσσεται στη ρητορική του BCL, καθώς το Eurocup π.χ. δεν έχει ενδοιασμό να αντικαταστήσει την 3η της RS της LNB Pro A, Levallois (εκτός ημιτελικών Ρ/Ο), με την 15η Paris, επειδή κρίνει ότι έχει μεγαλύτερη προοπτική. Αυτή είναι η φιλοσοφία και το πλάνο της, το αν θα δικαιωθεί θα φανεί στο προσεχές μέλλον. Η κάθε επιλογή είναι θέμα προτεραιοτήτων.
Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την «ανάγνωση» των πινάκων είναι ξεκάθαρα. Η ποιότητα του Eurocup έχει υποβαθμιστεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ του BCL έμεινε σταθερή, προσεγγίζοντας πλέον τα επίπεδα της «ανταγωνίστριας» διοργάνωσης της FIBA. Συγκρίνοντας τα 12 πρωταθλήματα, όπου υπάρχει κοινή εκπροσώπηση στους δύο θεσμούς, στο BCL, από τις 28 ομάδες, οι 12 (ποσοστό 43%), τερμάτισαν στην 1η 4αδα και μόλις 4 (ποσοστό 14%) είχαν συμμετοχή στους τελικούς των χωρών τους. Αντίστοιχα στο Eurocup, 8 από τις 20 ομάδες (ποσοστό 40%) ήταν εντός 4αδας και επίσης 4 (ποσοστό 20%) αγωνίστηκαν στους τελικούς. Από αυτά τα πρωταθλήματα, η κάθε διοργάνωση έχει 2 πρωταθλητές, ενώ το BCL έχει 5 ακόμη από πρωταθλήματα 3ης ταχύτητας (Oostende, Igokea, Nymburk, Riga και Kormend ή Szombathely), ενώ το Eurocup 2 (Buducnost, Cedevita – Olimpija). Όμως, η πολυφωνία που πρέσβευε το BCL δεν υπάρχει στον ίδιο βαθμό με συσσώρευση αρκετών μεσαίων ομάδων από τα κορυφαία πρωταθλήματα, όπως το ισπανικό (2 ομάδες εξασφαλισμένη συμμετοχή, ενώ έμειναν εκτός 8αδας). Η υπεροχή έναντι του Eurocup έγκειται κυρίως στο ισραηλινό πρωτάθλημα, καθώς και σε αυτά της Γερμανίας και της Γαλλίας (χωρίς να «κλέψει» τη Levallois), δίχως πάντως να προσμετράται η προοπτική κάθε ομάδας (βλ. Paris).
ΥΓ1: Για λόγους συγκρισιμότητας, έχουν επιλεγεί ομάδες που έχουν εξασφαλισμένη θέση στους ομίλους του BCL και όχι όσες θα συμμετάσχουν στον προκριματικό γύρο.
ΥΓ2: Το κείμενο γράφτηκε χωρίς να υπολογίζονται πιθανές αλλαγές, που μπορεί να συμβούν λόγω μη αδειοδοτήσεων ομάδων.
