“Το redpointguard project δεν φιλοδοξεί να είναι μόνο η φωνή του υποφαινόμενου για τα Ολυμπιακά μπασκετικά δρώμενα αλλά να γίνει ένας φιλελεύθερος και εναλλακτικός χώρος σκέψης γύρω από το Ολυμπιακό και τον χώρο του μπάσκετ. Παρακολουθώντας την ομάδα αρκετά χρόνια και την ελληνική μπασκετική μπλογκοσφαιρα (σχεδόν από τα σπάργανα της) έχω διαπιστώσει πως υπάρχουν πολλές φωνές και πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις οι οποίες χάνονται μέσα στα διάφορα forum & blog comments ανάμεσα σε κραυγές ερυθρόλευκου πάθους, μίσους για τον όποιο (αντίπαλο ή φίλο) εκφέρει την όποια – μή αρεστή άποψη – και διάφορες άλλες ασυναρτησίες. Κατά βάση όμως ο Έλληνας μπασκετικός blogger διαθέτει γνώση, άποψη και ιδέες που τις περισσότερες φορές σε αφήνουν με την απορία «εγώ γιατί δεν το σκέφτηκα ποτέ αυτό …» Long story short με μεγάλη χαρά καλωσοριζω στο blog τον elidor23 ο οποίος είναι χαρακτηριστικό δείγμα αυτού του τύπου blogger που προανέφερα – απολαύστε τον.”
(Ενα κείμενο από τον elidor23)
Ανέκαθεν είχα θέμα με τις ομάδες που έπαιζαν στατικά, δεν κινούνταν στο χώρο, δεν κυκλοφορούσαν σωστά την μπάλα – ανεξαρτήτως αθλήματος. Δεν μπορώ εύκολα να παρακολουθήσω στατικές ομάδες, η στατικότητα είναι απείρως πιο κουραστική στο μάτι από την ταχύτητα, την κίνηση. Όσο οξύμωρο κι αν φαίνεται. Η συχνή εναλλαγή θέσεων των παικτών στο παρκέ που έχει ως σκοπό να αναγκάσει τους αντιπάλους να κινηθούν και να αμυνθούν σε χώρους που δεν “γνωρίζουν”, το αέναο ball movement που πέρα από γρήγορο πρέπει να είναι και ακριβές, έχουν συνήθως μια κοινή συνισταμένη: Την extra πάσα. Η οποία extra pass ουσιαστικά είναι το μεγαλύτερο όπλο στο σύγχρονο μπάσκετ, αποσκοπεί σε κάτι πολύ απλό και ταυτοχρόνως πολύ χρήσιμο: Στην καλύτερη δυνατή επιλογή. Στο να τελειώσεις την φάση με τον ασφαλέστερο δυνατό τρόπο βάσει προϋποθέσεων. Από εκεί και πέρα η κατάληξη της φάσης είναι άλλο πράγμα, κατ’εμέ μικρότερης σημασίας εφόσον όλα έχουν γίνει σωστά. Ένα σουτ πάντα μπορεί να μπει ή να βγει (Και btw κάπου εδώ να πω ότι θέλω ο πολύς κόσμος να αρχίσει να εστιάζει περισσότερο στο παιχνίδι χωρίς την μπάλα, να κρίνει το αν ένας παίκτης είναι καλός για το πως στέκεται στο γήπεδο χωρίς να έχει την μπάλα και όχι από το αν βάζει ή όχι 1-2 σουτ. Το ξέρω ότι είναι δύσκολο πάνω στην ένταση της στιγμής να μην παρακολουθείς την μπάλα αλλά να κοιτάς τους ξέμπαρκους που χώνονται για ένα reb ή που κάνουν κινήσεις στον χώρο. Δίκο μου κόλλημα κι αυτό).
Δυστυχώς ο Ολυμπιακός του Σφαιρόπουλου πάσχει πολύ σ’αυτό το κομμάτι. Η τελευταία επίθεση στον περσινό 2ο τελικό του πρωταθλήματος στο ΣΕΦ είναι ίσως η πιο ενδεικτική. Μια ομάδα που επιθετικά “κολλάει”, πολλές φορές μοιάζει να μην ξέρει τι να κάνει την μπάλα, ένα επιθετικό πλάνο που θύμιζε μπάσκετ άλλων εποχών, τότε που δεν υπήρχε το shot clock και οι ομάδες είχαν κάνει ευαγγέλιο το four corners offense που καθιέρωσε ο Dean Smith. Ένας ball handler να κρατάει την μπάλα, 4 παίκτες στις γωνίες να κάνουν τις σημαδούρες, ο χειριστής (Σπανούλης εν προκειμένω) με συγκεκριμένες επιλογές: drive & τελείωμα ή split στους αγκυροβολημένους (οι οποίοι αν δεν κινηθούν και κάνουν τις σημαδούρες έχουν καταστρέψει όλο το play) ή backdoor κόψιμο προς τα μέσα των υπολοίπων όταν αισθανθούν αμυντική ανισορροπία ενδεχομένως λόγω υπερφορτωμένης πίεσης στον χειριστή. Αν τα πράγματα στραβώσουν για τον χειριστή (το κάθε επιθετικό play εξαρτάται απ’την αμυντική αντιμετώπιση που συναντά) υπήρχε πάντα η επιλογή “απελευθέρωσης” της μπάλας, κάτι που σχετικά έχει χαμηλό ρίσκο, μιας και οι παίκτες έχουν δώσει “πλάτος” στο γήπεδο και υπάρχει γεωμετρική ισορροπία. Αν ο αντίπαλος μαρκάρει χώρο, συνήθως βγαίνει καλό περιφερειακό σουτ. Αν έχει “ανοίξει” όμως, τότε καλύτερα να έχεις δώσει την μπάλα σε έναν καλό 1v1 παίκτη. Να την πάρει κεντρικά στην κορυφή και να κάνει τον iverson. Περίεργα πράγματα δηλαδή. Slow paced στιλ (κομψός τρόπος για να περιγράψεις το στατικό, αργό και αναχρονιστικό μπάσκετ ^_^). Η μπάλα κολλάει στα χέρια κάποιου – σουτ αν δεν κοκκινίσει το χρονόμετρο ούτε για αστείο. Ψάχναμε μονίμως τον ήρωα (ο οποίος εν τέλει βρέθηκε στους τελικούς, αλλά το μπάσκετ το 2016 δεν παίζεται έτσι. Ή τουλάχιστον δε θα έπρεπε).
Πολύς κόσμος πιστεύει ότι γρήγορο μπάσκετ είναι μόνο το run n gun, το παιχνίδι που βασίζεται στο επιθετικό transition με τις δύο βασικές αρχές: παίρνω το αμυντικό reb/κλέβω την μπάλα —> fastbreak. Εγώ ψιλοδιαφωνώ, έχω δει ομάδες που παίζουν μπάσκετ μισού γηπέδου να είναι εμφανώς πιο “γρήγορες” και σύγχρονες από ομάδες που απλώς τρέχουν. Οπότε ναι, προφανώς και μπορείς να παίξεις γρήγορο μπάσκετ σε set tempo. Και κατ’εμέ αυτό μπορεί να είναι και πιο ελκυστικό, λόγω δυσκολίας επίσης. Στο άδειο γήπεδο όλοι είναι γρήγοροι. Καλό το κεντρικό pnr και με τρομερά αποτελέσματα (ούτε καν), καλό το τάισμα των ψηλών (που δεν βλέπουμε), καλά και ωραία όλα, αλλά επειδή το δίπλωμα προπονητή δεν το πήραμε και χωρίς λόγο, ας παραθέσω 2 μικρά παραδείγματα με την ίδια κεντρική ιδέα (κυκλοφορία, κίνηση) για το offensive end σε τελείως φιλολογικό επίπεδο, που θα μου άρεσε να δω στο “βιβλίο” (πιο πολύ σε κίτρινο post it note χαρτάκι μου φαίνεται να είναι, κι αυτό γραμμένο μόνο απ’την μια πλευρά, παρά βιβλίο) του Σφαιρόπουλου. Τα παραδείγματα είναι από το υψηλότερο επίπεδο, οπότε φυσικά μιλάμε για κατ’αναλογία αφομοίωση & εφαρμογή. Ένα μικρό δείγμα ότι ακόμα και στο παιχνίδι μισού γηπέδου μπορείς να είσαι κινητικός και ακριβής & όχι στατικός και συνεπώς εύκολα αντιμετωπίσιμος:
elevator doors
Μοιάζει πολύ με μετεξέλιξη του “horns” (ίσως το πρώτο διάσημο play που μου έμαθαν στο παιδικό, είμαι γνώστης δηλαδή, δεν τα λέω άντε έτσι κι ό,τι πιάσουμε) ως προς τη θέση των ψηλών στο παρκέ, είναι ένας τρόπος εκμετάλλευσης των σουτέρ (αυτούς που έχουμε τέλος πάντων), με την frontline να απλώνεται ψηλά, έξω απ’το ζωγραφιστό για να δώσει off ball screens, (ενώ ταυτόχρονα οι ψηλοί έχουν την επιλογή να κάνουν το roll προς τα μέσα μπας & υποδεχθούν την μπάλα για να τελειώσουν τη φάση με πρόσωπο στο καλάθι) ώστε να βρεθούν οι προϋποθέσεις για ένα καλό σουτ. Κι εδώ προσφέρονται πολλές επιλογές ανάλογα με την αμυντική αντιμετώπιση, είναι play που βασίζεται στην κίνηση & ως γνωστόν όπου κίνηση = δημιουργία ανισορροπίας = αναγκαιότητα για σωστό διάβασμα. Απαιτείται γρήγορο ball movement, καλό spacing, πολύ τρέξιμο απ’τους εν δυνάμει σουτέρ (lojo;), σωστά screens.
Κάτι πιο kinky:
weave offense
Θυμίζει αρκετά το figure 8 της εθνικής ομάδας (νομίζω επί Γιαννάκη;). Αυτό το play είναι το ακριβώς αντίθετο απ’το στιλ μπάσκετ που έχουμε δει στον Ολυμπιακό επί Σφαιρόπουλα. Δηλαδή: διαρκής κίνηση, η μπάλα περνάει από όλους (συνήθως από τρεις, αλλά δεν είναι απαραίτητο), γρήγορες περιστροφές & εναλλαγές θέσεων στο παρκέ. Αποσυντονίζει τα μαρκαρίσματα, δημιουργεί ρήγματα, δίνει άπειρες επιλογές στον επιτιθέμενο (από προϋποθέσεις για να βγει ένα καλό catch n’ shoot, μέχρι high-low των δύο ψηλών στο post, τελείωμα από την baseline μετά από κόψιμο προς τα μέσα κτλ). Απαιτείται γρήγορη σκέψη & γρήγορη εκτέλεση, παίκτες με καλό court vision, διαρκής κίνηση στους χώρους, προσωπική ελευθερία, παίκτες από το 1 ως το 5 που μπορούν να βάλουν την μπάλα στο παρκέ. Τώρα τι απ’αυτά έχουμε εμφανίσει ως ομάδα, δύσκολο να το πω. Απλώς έπρεπε να γράψω κάτι να γεμίσω 5-6 σειρές παραπάνω. Αυτό το στιλ θυμίζει Spurs και GSW (την μπασκετική BVB – μ’αρέσουν οι παραλληλισμοί), δηλαδή νομίζω δεν έχει κάν νόημα να το συζητάμε. Το λες και overcoaching όταν έχεις μαθημένους αλλιώς τους παίκτες σου.
Τα plays που αναφέρω παραπάνω, ίσως να χρειάζονται και κάτι περισσότερο από έναν πολύ καλό προπονητή. Πχ PG με φαντασία. Κάτι που μάαααλλον δεν έχουμε. Καλά PG έχουμε, απλά λείπει το απρόβλεπτο στοιχείο που αναστατώνει τις άμυνες. Και μάααλλον πάσχουν και σε court vision (PG χωρίς court vision, γυναίκα χωρίς βύζον. Έπρεπε). Η Real του Laso (που κατά πολλούς είναι ο Mike Bassett της Ευρωλίγκας – δεν τον βοηθάει και το παρουσιαστικό του) την τριετία 2012-15 έπαιξε το ελκυστικότερο (για τα δικά μου γούστα προφανώς) μπάσκετ στην Ευρώπη (όχι και άσχημα για κάποιον τόσο άσχετο, ε;) και αυτό δεν είχε να κάνει με τους παίκτες, αλλά με τη φιλοσοφία της. Οι παίκτες απλώς βρίσκονται εκεί για να υλοποιήσουν το σχέδιο. Γρήγορη κυκλοφορία, πολλές κατοχές ανά παιχνίδι, παιχνίδι με πλάτος. Γέμιζαν τον χώρο. Πολύ δύσκολο να τους αντιμετωπίσεις κι όχι γιατί είχαν παικταράδες (που είχαν) αλλά γιατί κινούνταν πολύ. Και η CSKA είχε παικταράδες εκείνες τις μέρες, αλλά έπαιζε ένα μπάσκετ δεινοσαύρων βγαλμένο απ’την Ιουράσια περίοδο. Ήξερες μεν ότι δε θα περάσεις καλά στο ζωγραφιστό, αλλά δε σε “έπνιγαν” σε όλα τα μέτρα του γηπέδου. Μεγάλη διαφορά. Και ναι, οι Ισπανοί βασίζονταν στις εμπνεύσεις του Sergi, στην φαντασία του αλλά και στην ελευθερία αποφάσεων που είχε αυτός και τα υπόλοιπα τσουτσέκια. Πολύ σημαντικό πράγμα η ελευθερία όταν καλείσαι να στροφάρεις γρήγορα. Και εντάξει, η φαντασία δεν “δουλεύεται”. Η σωστή κυκλοφορία όμως;
Η σωστή κυκλοφορία της μπάλας σου εξασφαλίζει πολλά: βρίσκεις την extra πάσα για την καλύτερη δυνατή εκτέλεση, κάτι που έλλειψε πέρυσι. Στατικότητα και extra πάσα είναι εκ διαμέτρου αντίθετες έννοιες. Επίσης καλύπτεις το όποιο μειονέκτημα σε ταχύτητα (η μπάλα ταξιδεύει πάντα πιο γρήγορα απ’τον παίκτη) και οτιδήποτε σχετίζεται με την αθλητικότητα. Είναι υπεραπαραίτητη όταν αποφασίζεις πως το στιλ που σου ταιριάζει είναι αυτό του set tempo και όχι το να τρέχεις. Όταν η πρώτη σου σκέψη είναι ο αιφνιδιασμός και το γρήγορο επιθετικό transitioning, δεν υπάρχει η ανάγκη για άριστο ball movement. οι κενοί χώροι και το ανοιχτό γήπεδο σου δίνουν αυτό το περιθώριο. Όταν όμως καλείσαι να παίξεις απέναντι
σε οργανωμένη άμυνα 5 παικτών πίσω από την μπάλα, χωρίς σωστές αποστάσεις και καλή κυκλοφορία μπάλας (αλλά και παικτών, μιας και η στατικότητα δεν ευνόησε ποτέ κανέναν) είσαι καταδικασμένος σε at the buzzer προσωπικές ενέργειες χαμηλών πιθανοτήτων, μπάσκετ του “ενός”, μπάσκετ χωρίς συνεργασίες. Και κάπου εδώ να πω ότι το περιβόητο PNR Σφαιρόπουλου δε μου φαίνεται τόσο ενοχλητικό, μιλάμε για τον δημοφιλέστερο τρόπο να δημιουργήσεις αριθμητικό πλεονέκτημα. Ενοχλητικές είναι οι εμμονές, η ανυπαρξία ενός plan b, η κακή εκτέλεση του plan a. Αν το σκεφτούμε βαθύτερα, ο Σφαιρόπουλος δεν άλλαξε την ιδιοσυγκρασία (δηλαδή το die hard στοιχείο, τα hustle plays, το “ένας για όλους και όλοι για έναν”, το “βασιζόμαστε σε άμυνα και αθλητικότητα”) της ομάδας που έφτασε στην κορυφή της Ευρώπης 2 σερί φορές. Κράτησε τις ίδιες βασικές αρχές. Απλά άλλαξε ο τρόπος που γίνεται αυτό. Κι εδώ έρχεται η άποψή μου περί ομάδων και γενικά ζωντανών οργανισμών: Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος, μόνο καλή ή κακή εκτέλεση της “συνταγής”. Και ο Σφαιρόπουλος (με τα καλά του και τα κακά του) δεν δείχνει να έχει προσθέσει κάτι καινούριο. Κράτησε τις βασικές αρχές της ομάδας, αρχές όμως που δεν έχουν να κάνουν τόσο με την τακτική προσέγγιση (λογικό, μιλάμε για άλλο προπονητή απ’τους προηγούμενους δύο που έφτιαξαν πρωταθλήτριες ομάδες και το να εξελίξεις μια πρωταθλήτρια ομάδα είναι πάντα πιο δύσκολο) αλλά με το πως οι παίκτες πρέπει να αντιμετωπίζουν εαυτούς, συμπαίκτες, αντιπάλους. Όλα αυτά όμως δεν πρέπει να “ντυθούν” με λίγη τακτική ταυτότητα; Αν μια μέρα οι παίκτες της ομάδας κατέβαιναν να παίξουν με τιρκουάζ ή εκρού ξέρωγώ φανέλες *google search “τι είναι εκρού”*, θα καταλαβαίναμε ότι “αυτή είναι στάνταρ ομάδα με συγκεκριμένη ταυτότητα προπονητή” ή θα ψάχναμε στο google να βρούμε ποιος διάολο φοράει τιρκουάζ/εκρού φανέλες και βασικά για ποιον λόγο; Ποντάρω στο δεύτερο. Δεν περιμένω από τον προπονητή να κάνει τον Red Auerbach στον πάγκο, σιγά που έχω τέτοιες απαιτήσεις. Ακόμα και ο Popovich έχει τις εμμονές του, ακόμα κι αυτός κάνει λάθη (όχι Milutinov, δεν εννοώ εσένα).
Και προσοχή: Δε θίγω καν το αν αυτό το μπάσκετ είναι του γούστου μου (έλα, εντάξει, προφανώς και δεν είναι, boring boring basketball βλέπουμε, απλώς το δεχόμαστε γιατί πρόκειται για την ομάδα που υποστηρίζουμε) ή όχι. Τα προσωπικά γούστα του καθενός δεν έχουν απολύτως καμμία σημασία όταν μιλάμε για σωστές ή λάθος λειτουργίες και αποτελεσματικότητα. Άλλωστε είναι και υποκειμενικό το πράγμα. Το θέμα μου είναι ότι σαν τύπος που του αρέσει το άθλημα, θέλω να δω ένα πλάνο να εκτελείται σωστά. Τώρα αν είναι και του γούστου μου, γίναμε. Ο συνδυασμός αποτελέσματος & μπασκετικής αισθητικής δε σε γεμίζει μόνο ως φίλαθλο της ομάδας αλλά και ως φίλο του αθλήματος. Άλλωστε όπως έλεγε και ο Cruijff, “η ποιότητα χωρίς αποτελέσματα είναι ανούσια, τα αποτελέσματα χωρίς ποιότητα είναι βαρετά”.
*για την άμυνα η όποια συζήτηση είναι αρκετά πρώιμη. Κλισέ αλλά αληθές. Οι περσινές παθογένειες εντωπίζονται σε κάποια δυσλειτουργικά hedge out, σε δυσκοίλια close outs που επέτρεπαν σε κάθε αντίπαλο να κάνει τον Ray Allen, σε πολλά αμυντικά rebs που χάθηκαν και έδωσαν δεύτερες ευκαιρίες, στην αδυναμία κάποιων παικτών να αμυνθούν πάνω στην μπάλα. Αλλά γι’αυτά υπάρχει χρόνος.
**το “strange highs and strange lows” (στίχος των Depeche Mode) αναφέρεται στο κοντράστ της πρώτης με την δεύτερη σεζόν του Σφαιρόπουλου στην ομάδα. Για την τρίτη, βλέπουμε εν καιρώ.
