Στο αφιέρωμα “Together we fight” είχαμε υπενθυμίσει τα παραδείγματα των season 2002-03, 2005-06 και 2011-12, όταν ο Ολυμπιακός βελτίωνε την εικόνα του όσο περνούσε ο χρόνος. Υπάρχει όμως μια μικρή διαφορά σε σχέση με τότε. Αν περνούσες στο Top 16, ξεκινούσες από την αρχή χωρίς να μετράνε καθόλου τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης των ομίλων. Στην σύγχρονη Ευρωλίγκα που παίζουν όλοι εναντίον όλων, σε format 34 αγωνιστικών, κάθε νίκη μετράει και για αυτό ο αναπάντεχος θρίαμβος στην έδρα της CSKA είναι πιο σημαντικός από ότι δείχνει. Αρχικά κάλυψε 1 από τις 2 οδυνηρές ήττες από Villeurbanne και Zenit. Επιπρόσθετα όμως η, θεωρητικά βασική ανταγωνίστρια για την οκτάδα, Maccabi (ρεκόρ 3-2) θα συναντούσε στο ΣΕΦ τον Ολυμπιακό (1-4), και θα ήξερε ότι με δική της επικράτηση θα ξέφευγε σε απόσταση 3 νικών από τους «ερυθρόλευκους», έχοντας και την ρεβάνς του δεύτερου γύρου στο δικό της σπίτι.
Ο πρώην προπονητής του Ολυμπιακού, Γιάννης Σφαιρόπουλος, μπορούμε να πούμε ότι έως τώρα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις, κατακτώντας το πρωτάθλημα Ισραήλ και βελτιώνοντας φανερά την Maccabi στην περσινή Ευρωλίγκα, και ας μην μπήκε στους 8. Φέτος κατάφερε να ξεπεράσει το κακό ξεκίνημα (2 ήττες αλλά όχι και τόσο εκτός προγράμματος) με 3 συνεχόμενες νίκες. Βελτίωσε την άμυνα, που είχε παθητικό άνω των 80 πόντων απέναντι σε Khimki και Real, ενώ τον βοήθησε και η συγκυρία των 3 συνεχόμενων εντός έδρας παιχνιδιών, με 2 από αυτά (Ερυθρός Αστέρας, Valencia) να είναι εναντίον βασικών υποψήφιων για την πιο αδύναμη τετράδα της διοργάνωσης.
Πολλοί ισχυρίζονταν, ίσως και δικαιολογημένα, ότι το προπονητικό στυλ του Σφαιρόπουλου δεν θα συμβάδιζε με τις αρχές του πιο, ελεύθερου, ισραηλινού μπάσκετ, και κατά συνέπεια θα υπήρχε μια δυσκολία προσαρμογής και ταιριάσματος.
Στατιστικά και εμπειρικά δεδομένα όμως καθησυχάζουν τους υποστηρικτές του νυν coach της Maccabi και απογοητεύουν όσους περιμένουν μια αποτυχία του πρώην προπονητή του Ολυμπιακού για να τον κράξουν, και να επαναλάβουν το πώς η ομάδα του Πειραιά «έχασε» τέσσερα χρόνια με αυτόν στον πάγκο.
Μάλιστα η Maccabi θυμίζει αρκετά Ολυμπιακό της τελευταίας δεκαετίας σε κάποια πράγματα, με τον Wilbekin να έχει τον αντίστοιχο ρόλο του Σπανούλη ως ο βασικός πρωταγωνιστής της περιφερειακής γραμμής και τον, power forward, Casspi να είναι ο δεύτερος ηγέτης της φετινής Maccabi κι έτσι δημιουργείται μια ακόμα αντιστοιχία. Το δεύτερο μεγαλύτερο αστέρι της ομάδας, βάσει απόδοσης, παίζει στο «4» και ανήκει στον εγχώριο κορμό, όπως σε εμάς ο Πρίντεζης. Οι συμπτώσεις όμως δεν σταματάνε εδώ, καθώς οι Ισραηλινοί γέμισαν αθλητικότητα στην γραμμή των ψηλών με τους σέντερ Black και Hunter, αλλά και τον φόργουορντ Acy.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι στην Maccabi, που πάντα είχε πολλούς Αμερικάνους, δεν υπάρχει ο καταναγκασμός του εγχώριου κορμού που υπήρξε στον προηγούμενο σταθμό της καριέρας του Σφαιρόπουλου. Η εντύπωση αυτή είναι, εν μέρει, λανθασμένη γιατί, εκτός του Casspi, ο Έλληνας coach δίνει 20’ και 5” ανά αγώνα στον 21χρονο Zoosman και 10’ και 23” ανά αγώνα στον 18χρονο Avdija, 2 παίκτες που είναι από τα μεγαλύτερα ταλέντα του Ισραηλινού μπάσκετ. Από την άλλη, ο μοναδικός άλλος Ισραηλινός παίκτης που έχει χρησιμοποιηθεί είναι ο Cohen, σε 1 παιχνίδι για 16 λεπτά και 56 δευτερόλεπτα, οπότε οι ξένοι έχουν πάλι το πάνω χέρι.
Δεν μπορούμε όμως παρά να θεωρήσουμε αξιέπαινη την προσπάθεια να αναδειχθούν νέοι Ισραηλινοί παίκτες.
Το νούμερο των 79,5 πόντων με το όποια σκόραρε η Maccabi στα 4 πρώτα ματς στην ανά 40 λεπτά στατιστική ήταν ικανοποιητικό για τα δεδομένα του Σφαιρόπουλου. Ταυτόχρονα όμως ο Έλληνας coach έχει ήδη καταφέρει να περάσει μέρος της δικής τους φιλοσοφίας στην Maccabi, κρίνοντας από κάποιες άλλες, ανά 40 λεπτά, στατιστικές κατηγορίες έπειτα από την ολοκλήρωση και της 5ης αγωνιστικής. Η ομάδα του είναι στις πρώτες θέσεις των κλεψιμάτων (1η με 8,2), στην 1η πεντάδα ομάδων που κερδίζουν βολές (2η 19,7). Επίσης, επιθετικά, έχει το προνόμιο να ατενίζει από την κορυφή όλους τους υπολοίπους ως 1η σε ποσοστά διπόντων (58,46%) ενώ το DRtg, μετά τα 3 πρώτα φετινά εντός έδρας ματς, είναι το 2ο καλύτερο της λίγκας (99,5), κάτι που αποδεικνύει ότι προστατεύει πολύ καλά την ρακέτα.
Αυτό αντικατοπτρίζεται και στα ποσοστά εντός παιδιάς των αντιπάλων της, που είναι τα χειρότερα στην Ευρωλίγκα (36%), στο σταμάτημα της δημιουργίας του αντιπάλου, η καλύτερη στην αποτροπή assists (13,3), και έχει κατακτήσει την κορυφή και στον τομέα των αμυντικών ριμπάουντ με 25. Με λίγα λόγια τα πάει καλά σε παράγοντες χρήσιμους για να ελέγξει τον ρυθμό και συνολικά το παιχνίδι. Ίσως τελικά ο Σφαιρόπουλος να ακολουθήσει τα χνάρια του Malkovic, που είχε παραλάβει μια Limoges που έπαιζε επιθετικό μπάσκετ και την μετέτρεψε σε μια αμυντική μηχανή, ένα αρνητικό παράδειγμα για τους ρέκτες της καλαθοσφαίρισης το οποίο όμως συνοδεύτηκε με θετικό απολογισμό από πλευράς αποτελεσμάτων και τίτλων.
Για την επιστροφή στο F4, για πρώτη φορά μετά την κατάκτηση του τροπαίου του 2014 από τον φρεσκοαπολυμένο από τον Ολυμπιακό Blatt, ενδεχομένως να απαιτούνται και ορισμένες ακόμα βελτιώσεις για την Maccabi. Η ισραηλινή ομάδα, όσο ισχυρή είναι στα αμυντικά ριμπάουντ τόσο, δεν φαίνεται να διακρίνεται στο κομμάτι των επιθετικών (15η με 8,4), ενώ λόγω του σκληρού παιχνιδιού της παραχωρεί αρκετές βολές και είναι η 2η χειρότερη στην λίγκα (22,8). Τα ποσοστά της στα τρίποντα είναι άσχημα (29,8% 3η χειρότερη), ενώ ο ατομικός προσανατολισμός του παιχνιδιού της αποτυπώνεται στατιστικά, όντας μόλις 12η στις assists (14,8), πάντα στην ανά 40 λεπτά στατιστική. Κάτι τέτοιο είναι απόλυτα λογικό για όσους έχουν παρακολουθήσει αγώνες της ισραηλινής ομάδας, καθώς μόνο 2 περιφερειακοί της μπορούν να δημιουργήσουν με κάποια συνέπεια στην ομάδα, Wilbekin και Wolters, μοιράζοντας αθροιστικά 6,2 assists/παιχνίδι και η δουλειά των υπολοίπων (Dibartolomeo, Dorsey και Bryant) είναι πρώτα εκτελεστική.
Ο συγκεκριμένος τρόπος παιχνιδιού δεν έχει μόνο αρνητικές πτυχές, καθώς κατάφερε να πληγώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την Real στην Μαδρίτη, και οι Wilbekin, Bryant και Wolters δεν διστάζουν να χτυπάνε και στο ζωγραφιστό, ακόμα και αν η ολοκλήρωση της προσπάθειας είναι ένα απλό floater του τελευταίου. Ίσως κατά καιρούς να καταντάει μονοδιάστατο, λαμβάνοντας υπόψη ότι υπερχρησιμοποιείται η επιλογή του χειριστή της μπάλας να παίρνει screen από τον ψηλό είτε κεντρικά είτε στις 45 μοίρες, με τις καταλήξεις να είναι συγκεκριμένες: είτε σουτ μετά από screen πάνω στην μπάλα είτε τρίποντο μετά από ατομική ενέργεια είτε drive είτε 2 εναντίον 2 παιχνίδι για δημιουργία προς τον ψηλό. Συμφωνά με τα δεδομένα του overbasket ο Black έχει το 69,4% των πόντων του από assists τις πρώτες πέντε αγωνιστικές.
Σημαντικό είναι να ξεκαθαριστεί πως ο Black αποτελεί έναν αρκετά δυνατό ψηλό, που μπορεί να τελειώσει φάσεις με post-up και οι assists που λαμβάνει δεν είναι μόνο από pnr καταστάσεις ή από κλασσικές συνεργασίες κοντών-ψηλών, αλλά συμπεριλαμβάνονται και high-low περιπτώσεις και δημιουργία μεταξύ των ψηλών, μια σημαντική εναλλακτική πηγή δημιουργίας. Χαρακτηριστικά οι forward Casspi και Acy έδωσαν 6 ssists προς τον Black στις πρώτες 5 αγωνιστικές, ο Black ανταπέδωσε με 2 assists προς τους συμπαίκτες του στην γραμμή των forward. Στους ίδιους αγώνες υπήρξε η αλληλεπίδραση Casspi – Hunter, με τον 1ο να μοιράζει 5 assists στον 2ο, και τον Hunter 1 προς τον Casspi.
Ακόμα και αυτές οι συνεργασίες των ψηλών ή το γεγονός ότι στον αγώνα με την Valencia είχαμε φάσεις που ενεπλάκησαν και 3 παίκτες για να επιτευχθεί ένα καλάθι, δεν αλλάζει συνολικά την ουσία των πραγμάτων. Παρά το ότι οι Wilbekin και Dorsey έχουν δείξει ότι είναι εύχρηστοι και σε off the ball screens, είδαμε ελάχιστα μέχρι τώρα τον playmaker να κατεβάζει την μπάλα και να περιμένει να δώσει την μπάλα στον shooter που θα βγει από τα screen. Ή ακόμα πιο σπάνια είδαμε τον shooter που θα βγει από αυτά τα screen να σκεφτεί ως εναλλακτική επιλογή ένα πλάγιο pnr. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να είναι στην ίδια πεντάδα Wolters και Wilbekin, ώστε ο δεύτερος, περισσότερο σε ρόλο 2αριου να προσφέρει αυτά τα σουτ με off-ball κίνηση ή αλλιώς ο ψηλός να κάνει hand-off μέχρι να πάρει την μπάλα ο περιφερειακός και να μπορέσει να εκτελέσει.
Ένας ακόμη παράγοντας που δυσχεραίνει το επιθετικό κομμάτι της Maccabi είναι η περιφερειακή απειλή των τεσσαριών της, που χαλάει το spacing. Για παράδειγμα ο Casspi έχει αξιομνημόνευτα νούμερα στις πάσες για την θέση του (3 assists/παιχνίδι), είναι ο 2ος rebounder της Maccabi, στην ανά 40 λεπτά στατιστική (9,9), και χρειάζεται μέγιστη προσοχή το παιχνίδι του με πρόσωπο αλλά ταυτόχρονα έχει επιχειρήσει μόλις 6 τρίποντα (ένα εύστοχο). Από την άλλη ο Acy έχει αποδειχθεί μια από τις πιο αποτυχημένες μεταγραφές της Ευρωλίγκας στην αρχή της season. Aντί για τον NBAer που ανέμεναν στην Maccabi η πραγματικότητα τον φέρνει πιο κοντά στον Petway. Σε 17’ και 17” συμμετοχής έχει 1,8 πόντους/παιχνίδι, 11,1% στα τρίποντα. Μόνο οι μέσοι όροι του σε κλεψίματα (1,2) και rebounds (3,8 ή 8,8 σε αναγωγή 40 λεπτών), καθώς και η παρουσία στην τρίτη και πέμπτη πεντάδα της Maccabi με το μεγαλύτερο +-, όπως και σε συνολικά 5 από τις 10 πιο αποτελεσματικές +- συνθέσεις, να ξεφεύγουν από την γενικότερη μετριότητα βάσει των πρώτων αγωνιστικών.
Ίσως όμως να είναι νωρίς για να προεξοφλήσουμε πως η επίθεση της Maccabi έχει εκπληρώσει όλες τις διαθέσιμες δυνατότητές της σε ομαδικό, αλλά και σε ατομικό, επίπεδο. Υπάρχει ένας ακόμη άσσος που δεν έχει βγει ακόμα από το μανίκι του Σφαιρόπουλου και θα βελτίωνε σημαντικά την κατάσταση με το σουτ στην περιφερειακή γραμμή. Αναφερόμαστε προφανώς στον ελληνικής καταγωγής Dorsey, που όταν το 2018-19 μετακινήθηκε από την Atlanta στο Memphis ανέβασε τους μέσους όρους του σε πόντους στο υψηλότερο επίπεδο της δίχρονης καριέρας του στο, αποκαλούμενο από εμάς μαγικό κόσμο του, ΝΒΑ με 9,8. Οι παραπάνω όμως συστατικές επιστολές δεν αρκούν σε επίπεδο Ευρωλίγκας για κάτι περισσότερο από 9 λεπτά και 41 δευτερόλεπτα συμμετοχής/παιχνίδι με 2,6 πόντους και ποσοστά σαν το τραγικό 16,7% στα δίποντα και το 33,3% σε 6 προσπάθειες από τα 6,75.
Ο παροπλισμός αυτός φαίνεται παράλογος με την πρώτη ματιά, αλλά υπάρχουν βάσιμα δεδομένα και επιχειρήματα που εξηγούν την κατάσταση στην όποια έχει περιέλθει ο Έλληνας διεθνής γκαρντ. Ήδη ο αγώνας της πρεμιέρας στην έδρα της Khimki αποτέλεσε ένα οιωνό για τις μεταγενέστερες εξελίξεις,. Η περιφερειακή άμυνα της Maccabi αντιμετώπισε αρκετά προβλήματα, αναγκάζοντας τον Σφαιρόπουλο να βάζει forwards ((Zoosman και Avdija) πάνω στα guards των Ρώσων και να πειραματίζεται επίσης και με τον Acy σε ρόλο προσωπικού φρουρού κοντού. O coach της Maccabi εμφάνισε και στα άλλα match της φετινής Ευρωλίγκας αυτή την τακτική, προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να κρύψει αμυντικές αδυναμίες, όπως επίσης χρησιμοποίησε και αλλαγές στα screens, έχοντας αθλητικούς ψηλούς, κατάλληλους για τέτοιες switch αποστολές. Έτσι η περιφερειακή γραμμή της Maccabi που είναι αρκετά ψηλή, με Bryant (1,96), Wolters (1 και 93) και τον Dorsey των 1,96, μαρκάρει αποτελεσματικά τους αντίστοιχους περιφερειακούς των άλλων ομάδων. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι, παρόλο τα παραπάνω τρικ, οι Wolters, Wilbekin και λοιποί παίκτες των θέσεων 1 και 2 , πρέπει να παίξουν άμυνα στα αντίπαλα guards για σεβαστό χρονικό διάστημα, κρίνοντας από τα δείγματα των παιχνιδιών απέναντι στα 2 μεγαλύτερα ονόματα των Fenerbahce και Real.
Ταυτόχρονα η άμυνα των Ισραηλινών έχει βάθος, δίνοντας τρίποντα με αυτόν τρόπο, αλλά σε αντίθεση με τον, κάπως μαλθακό αμυντικά, Έλληνα πρώην ΝΒΑερ ο δίμετρος Zoosman και ο Avdija των 2 μέτρων και 5 εκατοστών εξυπηρετούν πολύ καλύτερα τις αμυντικές τακτικές του, γνωστού θιασώτη της άμυνας, Γιάννη Σφαιρόπουλου, πλαισιώνοντας πιο ταιριαστά τα 2 βασικά περιφερειακά στελέχη των Ισραηλινών, Wolters και Wilbekin, και κερδίζοντας χρόνο στο rotation των 6 φορές πρωταθλητών Ευρώπης.
Με αυτόν τον τρόπο το rotation φαίνεται να είναι αρκετά ξεκαθαρισμένο, o Wilbekin στον ρόλο του leading guard, ο Wolters είναι ο πιο αξιόπιστος οργανωτής της ομάδας, έχοντας σαν bonus την καλή αναλογία assists – λαθών (2η καλύτερη της φετινής Ευρωλίγκας, όντας ταυτόχρονα και το κλειδί για την χρησιμοποίηση του Wilbekin και ως SG. Έτσι παρουσιάζεται ένα πακέτο που περιέχει το 6ο καλύτερο pointguard της Ευρωλίγκας FG% (47,6%) σύμφωνα με το real gm, παρά τα ταπεινά ποσοστά του στα τρίποντα (18,8%). Αυτό το συνδυάζει με usage κάτω του 20% (18,8), και με τον περσινό παίκτη της Zalgiris να βρίσκεται επιπλέον στις 7 πιο αποτελεσματικές πεντάδες της Maccabi, βάσει του +- στατιστικού, και μαζί με τον Wilbekin σε 6 από αυτές. Επιπρόσθετα ο Zoosman τους συνοδεύει στις 4 από τις 5 πρώτες.
Έτσι, αν εξαιρέσουμε τον Dibartolomeo, που μπαίνει για συγκεκριμένα πράγματα όπως το σουτ και το ματσάρισμα με τους πιο βραχύσωμους περιφερειακούς της διοργάνωσης, οι 2 υπόλοιποι, Dorsey και Bryant, είναι πιθανόν να νιώθουν αδικημένοι, όταν για παράδειγμα ο δεύτερος πραγματοποίησε καλό ξεκίνημα σε Μόσχα και Μαδρίτη, ενώ μέχρι πέρσι έπαιζε στην ταπεινή Hapoel Eilat. Ταυτόχρονα είναι πάντα έτοιμος για δύσκολες αμυντικές, miss-match, αποστολές απέναντι σε τριάρια σαν τους Timma και Kalinic. Ίσως σε αυτήν την περίπτωση τα στατιστικά να μην λένε ψέματα παρά την πεποίθηση μερικών, και το +- τοy Dorsey, το οποίο είναι το δεύτερο χειρότερο των πρωταθλητών Ισραήλ με -13, ή τo αρνητικό PIR του Bryant στα 2 τελευταία ματς να είναι η απεικόνιση της πραγματικότητας.
Το πιο πρόσφατο ματς στο εγχώριο πρωτάθλημα έφερε καλά νέα που μεταφράζονται στην αγωνιστική επιστροφή του Dorsey, ο οποίος στην πρεμιέρα του στο ισραηλινό πρωτάθλημα στο ντέρμπι με την Χαποέλ Ιερουσαλήμ (89-73 για την Maccabi) απέδωσε αυτά ακριβώς που σκεφτόταν ο Σφαιρόπουλος όταν τον έφερνε από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με 15 πόντους και 4/7 τρίποντα, ανεβάζοντας το συνολικό ποσοστό της Maccabi στο 50% από τα 6,75 και δίνοντας στην ομάδα του Σφαιρόπουλου την off the ball διάσταση, που μελετήσαμε παραπάνω.
Ο Ολυμπιακός από την πλευρά του δεν έχει φυσικά χρόνο να ασχοληθεί με τις μεταπτώσεις στην φόρμα του Dorsey, και θα πρέπει να αναρωτηθεί τι είναι ικανός να κάνει ο ίδιος, και αν μπορεί να βασιστεί στο μαγικό ραβδί που θα φέρουν τα νέα αποκτήματα της ομάδας. Γιατί ακόμα και αν η Maccabi παρουσιάζεται ακόμα μέτρια στα επιθετικά ριμπάουντ στο προηγούμενο ευρωπαϊκό ματς, εναντίον της Fener, κατάφερε να μαζέψει 15 επιθετικά ριμπάουντ, κάτι που ίσως και να δείχνει την ανάγκη χρήσης του Reed έστω και για μικρό χρονικό διάστημα.
Ο Casspi, με την σειρά του, είναι ένας ακόμη πονοκέφαλος που πρέπει να προσεχτεί καθώς είναι σε φόρμα και η θέση του PF στον Ολυμπιακό είναι soft, ενώ υπάρχει το φετινό ζήτημα της έλλειψης πολλών παικτών με κάθετο παιχνίδι από την ελληνική ομάδα. Ένα δεδομένο που έρχεται κουτί για την άμυνα της Maccabi, τους αθλητικούς ψηλούς της και τις αλλαγές στα screens, παρά το ότι στο τελευταίο ματς ο Cherry παρείχε κάποιες ενέσεις διεισδυτικότητας και ο Paul επιτέθηκε αρκετά περισσότερο με την μπάλα, από ό,τι μας είχε συνηθίσει. Kάτι ακόμα που βολεύει, θεωρητικά, την Maccabi είναι ο συνδυασμός των πολλών τριπόντων που αφήνει (2η σε όλη την Ευρωλίγκα ανά 40 λεπτά) και ότι ο Ολυμπιακός είναι μόλις 14ος σε ποσοστό ευστοχίας, με 30,43% στις προσπάθειες από τα 6,75.
Ποιο είναι όμως το συμπέρασμα από όλο αυτό το κείμενο; Ο Ολυμπιακός θεωρητικά θα μπορούσε να κάνει πράγματα όπως να ωφεληθεί από τα όποια miss-match προκύψουν από την άμυνα της Maccabi ή απλά να δει το zonemap του Willbekin από τον lostgps και να παρατηρήσει, μεταξύ των άλλων, ότι πολλά εύστοχα τρίποντα είναι στις 45 μοίρες, με την δεξιά πλευρά να είναι η πιο επικίνδυνη, ενώ παράλληλα είναι αρκετά άστοχος στα τρίποντα από την κορυφή.
Αν αυτό διαβαστεί σωστά ίσως βοηθήσει στο να τεθούν βάσεις νίκης, δεν πρέπει όμως να υπάρξει εφησυχασμός στο ότι θα έχουμε μια στατική επιθετική εικόνα ομάδας Σφαιρόπουλου, και να το αντιμετωπίσουμε ως πανάκεια. Ο απολογισμός των 83 και 85 πόντων στα 2 μοναδικά εκτός έδρας ματς που έχουν δώσει οι Ισραηλινοί δείχνουν ότι τα πράγματα μπορούν να εξελιχθούν αλλιώς, από την στερεοτυπική εικόνα που διαθέτουμε στο μυαλό μας!
