Kατι καινούργιο, κάτι διαφορετικό, μα πάντα μπασκετικο!
Μέσα από τη στήλη Pop & Hoop Cult, θα δούμε το μπάσκετ από μια διαφορετική ματιά. Το μπάσκετ σαν κουλτούρα, πως επηρέασε και πως επηρεάστηκε μέσα από κοινωνικές νόρμες, μπάσκετ και ταινίες, μπάσκετ και μουσική, μπάσκετ και μόδα, μπάσκετ και κοινωνικά κινήματα, μπάσκετ και μπάσκετ.
Πάμε όμως για αρχή να «ζεσταθούμε» λίγο με τις ορολογίες για να ξέρουμε και τι θα ακολουθήσει:
Ο αθλητισμός αναμφίβολα αποτέλεσε κομμάτι της ποπ κουλτούρας. Πως ορίζουμε όμως την ποπ κουλτούρα; Με την αυστηρή ερμηνεία του όρου, στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό, η ποπ κουλτούρα αναφέρετε σε προϊόντα και στοιχεία πολιτισμού όπως η μουσική/ραδιόφωνο, τα εικαστικά, ο χορός, η μόδα, η λογοτεχνία, κινηματογράφος κ.α. Τα τελευταία χρόνια στον ορισμό έχει προστεθεί και ο όρος «cyberculture» όπου συμπεριλαμβάνει τις κοινωνικές συνθήκες που διαμορφώνονται μέσα από τα ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτια για εξέλιξης της επικοινωνίας, ψυχαγωγίας – διασκέδασης και της επιχειρηματικότητας.
Η βιομηχανία της μόδας, το 2018, αποτέλεσε το 20% τις παγκόσμιας βιομηχανίας. (statista.com, 2020). Οι τάσεις της μόδας επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες όπως ο κινηματογράφος, οι celebrities, κοινωνικά κινήματα, την πολιτική, την οικονομία, την τεχνολογία. Σε γενικά πλαίσια δεν θα έλεγε κανείς ότι η μόδα επηρέασε τον αθλητισμό, ίσα ίσα το αντίθετο, πολλές τάσεις της κατά καιρούς έχουν εμπνευστεί από τα σπορ. Αναμφίβολα το μπάσκετ κυριαρχεί στην προκειμένη περίπτωση.
Στο συγκεκριμένο άρθρο θα εστιάσουμε στα μπασκετικά παπούτσια και την εξέλιξη τους τις τελευταίες δεκαετίες. Μη τρομάζετέ! Δεν θα μιλήσουμε για τεχνικά χαρακτηριστικά (και να ήθελα δηλαδή δεν θα ήξερα). Τα πρώτα παπούτσια που θεωρήθηκαν μπασκετικά, πως κατέληξαν να είναι αναπόσπαστο κομμάτι της γκαρνταρόμπας μας ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου. Πως τα signature shoes του θρύλου Jordan έχουν καταφέρει αν είναι «must have» για όσους τολμούν να αγγίξουν έστω και για λίγο την «πορτοκαλί» και τα παπούτσια του Greek Freak να έχουν γίνει από τα μοδατα παπούτσια της σεζόν.
Λοιπόν, για πρώτο κείμενο βλέπω πολύ cultιλα, αλλά μας αρέσει το ξέρω.
Της εποχής μου δεν ήταν, είπαμε παιδί του ’92, αλλά όλοι θυμόμαστε τη σκηνή από το “Grease” που ο John Travolta στην προσπάθεια του να γίνει το «καλό παιδί» για τα μάτια της Olivia Newton John, θα δοκιμαστεί στον μπάσκετ. Είναι σαν να σε βλέπω,
Εικόνα 1 Σκηνή απο την ταινία Grease, o John Travolta φορώντας Converse έτοιμός για μπάσκετ
τώρα να.. ένα κρυφό γελάκι μόλις έσκασε, αυτό το ωραίο το πλάγιο, που σκέφτεσαι πως είχες ξεχάσει αυτή τη σκηνή και τώρα μόλις πέρασε από μπροστά σου.
Η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσαμε να μιλάμε και γράφουμε ατελείωτες σελίδες για τα All Star. Τα αφιερώματα και τα άρθρα που έχουν γραφτεί; Αμέτρητα! Ας μείνουμε όμως στις σχέση τους με τους μπάσκετ. Τα All Star ενδεχομένως να είναι τα πρώτα επίσημα επαγγελματικά παπούτσια για μπάσκετ. Τίποτα δεν είναι τυχαίο.. το μπάσκετ «γεννήθηκε» στην Μασαχουσέτη (1891) όπως και τα all star το 1908. To 1922, o παίκτης του ΝΒΑ, Chuck Taylor ζήτησε από την εταιρία να αναπροσαρμόσει το αρχικό σχέδιο προκειμένου γίνει πιο άνετο και εύκαμπτο.
Διαφήμιση της Converse με Wilt The Stilt Chamberlain
Η Converse ενέταξε άμεσα τον Taylor στο δυναμικό της, με αποτέλεσμα από τον πρώτο κιόλας χρόνο τα All Star να αποκτούν την μορφή που σήμερα όλοι ξέρουμε με το στρογγυλό σήμα της εταιρίας στο αστράγαλο όπου πέρα από το brand, 10 χρόνια μετά τον ερχομό του, φέρει και το όνομα το Chuck Taylor. Το αποτέλεσμα; Για 72 ολόκληρα χρόνια (1918-1990) η Converse να είναι ο βασικός προμηθευτής, αγγίζοντας τα όρια του μονοπωλίου καθώς κατείχε το 70%-80% της αγοράς μπασκετικων παπουτσιών. Παπουτσιών για τους παίκτες του ΝΒΑ και το παπούτσι που αγαπήθηκε και φορέθηκε – και φοριέται- όσο κανένα άλλο από όλες τις ηλικίες, να φιγουράρει στο αστραφτερά παρκέ το ΝΒΑ.
Κάπου αναμεσά στα 70s και τα 80s, ήρθε η πρώτη κρίση για τα αγαπημένα σταράκια. Εταιρίες κολοσσοί όπως Nike, Adidas κ.α έχουν αρχίσει και διεισδύουν στη ρακέτα. Νέα τεχνολογία, νέα σχέδια, μεγάλα συμβόλαια, για παίκτες και ομάδες. Η συγκεκριμένη περίοδος ηταν μια περίοδος κοινωνικών, πολίτικων, πολιτιστικών εξελίξεων. Ήταν η περίοδος των μεγάλων κινημάτων, τότε που η μουσική, οι τέχνες και τα κινήματα διαμόρφωναν συνειδήσεις. Ήταν όμως και η περίοδος που ο αθλητισμός και ειδικά το μπάσκετ αυτό κάθε αυτό είχε αρχίσει να εμπορευματοποιείται. Η Converse χάνει πλέον το μονοπώλιο στο NBA και η πτώση των πωλήσεων είναι μεγάλη και απότομη και η εξαγορά της από την Νικe ήταν το επόμενο βήμα.
Και μετά ήρθαν οι Ramones και οι Nirvana. Ετσι το «ξεπερασμένο» μπασκετικο παπούτσι έγινε σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης γενιάς. Και κάπως έτσι τη στιγμή που η Nike αλώνιζε ανενόχλητη στα μεγάλα σαλόνια του NBA, τα all star επιβάλλονταν ξανά αλλά αυτή τη φορά από άλλη θέση ισχύος. Τα all star είχαν καθιερωθεί στην ποπ κουλτούρα με ό,τι αυτό συνεπάγεται στον ορισμό που δώσαμε στην αρχή. Η Converse έδειχνε να απολαμβάνει τις νέες συνθήκες «ενθαρρύνοντας» το “iconic item”(IT) στο οποίο είχε μετατραπεί, μέσα από την βιομηχανία του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, τη μουσική, την μόδα αλλά και «αθλήματα» όπως το skate (μεχρι τα ινία να τα πάρει η Vans και η Billabong).
Όλοι έχουμε μια ιστορία να διηγηθούμε με All Star, για τους παλιότερους ήταν το πρώτο τους μπασκετικό παπούτσι, για άλλους ήταν το απόλυτο item που τους πήγαινε σε συναυλίες, πορείες, ραντεβού, βόλτες με φίλους ή μοναχικές, και όσο πιο σκισμένα και ταλαιπωρημένα τόσο πιο πολύ τα αγαπούσαμε.
Κάτι μου λέει ότι οι περισσότεροι έχουμε κάνει έστω ένα επίσημο ντύσιμο με τα σταρακια μας. Όταν έβαλες κοστούμι με All Star ή ένα καλό φόρεμα που αντί για γόβες φόρεσες τα σκισμένα σου… πες αλήθεια ένιωσες ότι έγινε μια μικρή επανάσταση μέσα σου.
Τα θυμάμαι τα πρώτα μου All Star, δεν ήταν κάποιο από τα κλασσικά σχέδια. Ήταν λίγο πιο πάνω από τα τον αστράγαλο και δερμάτινα και όχι από το συνηθισμένο καραβόπανο και αντί για την κλασσική λευκή μύτη μπροστά είχε καφέ καστόρι. Από τότε δεν νομίζω να έχει υπάρξει χρώμα στο οποίο μη τα έχω αγοράσει. Τα κόκκινα μόνο πρέπει να τα είχα πάρει 3 ή 4 φορές.
Είχα δεν είχα το τράβηξα από τα μαλλιά το κεφάλαιο All Star.. έστω και έτσι λοιπόν, αυτό το κεφάλαιο θα ήθελα να το κλείσω με την συλλογή των αγαπημένων μας all time classic παπουτσιών, All Star Andy Worhol’s Collection, τα οποία σχεδιάστηκαν σε συνεργασία με το Andy Warhol Foundation προκειμένου να τιμήσουν την προσφορά του στην σύγχρονη τέχνη. Έτσι λοιπόν, στο τέλος της ημέρας έχουμε το πρώτο μπασκετικο επαγγελματικό παπούτσι, όπου πάνω αποτυπώνεται η επιρροή ενός καλλιτέχνη που ουσιαστικά «όρισε» την ποπ κουλτούρα με τον δικό του μοναδικό τρόπο
All Star Andy Warhol’s Collection
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να διευκρινίσω να μην εκπλαγείτε αν δείτε να λείπουν από τα επόμενα άρθρα μοντέλα όπως τα nike bruin και άλλα εμβληματικά μπασκετικά παπούτσια και αυτό γιατί όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του άρθρου εστιάζουμε στα παπούτσια που κατέκτησαν μία ξεχωριστή θέση έξω από τα παρκέ.
Εν ολίγοις, τα All Star θα είναι τα αθλητικά παπούτσια της καρδιάς μας (προσωπική εκτίμηση) που θα φοριούνται με όλα.
Όμως δεν είναι και τα μοναδικά-μπασκετικα. Η συνέχεια θα σας πείσει… 😉
