Προοίμιο
Στο προοίμιο της Οδύσσειας ο Όμηρος παρουσιάζει τον πρωταγωνιστή του κάνοντας μια επίκληση στη Μούσα του, ζητώντας της να τον βοηθήσει να εξιστορήσει τις περιπλανήσεις του, τα πάθη αυτού και των συντρόφων του, που όσο κι αν προσπάθησε δεν κατάφερε να σώσει. Μούσα μας για σήμερα, παρά τις επιταγές της εποχής θα είναι η καλαθόσφαιρα και μόνο, αποφεύγοντας το παρασκήνιο, την παραφιλολογία και τους κιτρινισμούς θα προσπαθήσουμε να ασχοληθούμε αποκλειστικά με τις τέσσερις γραμμές του παρκέ και τι κατάφερε (ή δεν κατάφερε) να παρουσιάσει η ομάδα του Blatt τη φετινή σεζόν, η οποία εκτός…απροόπτου έλαβε τέλος Απρίλη μήνα.
Τηλεμάχεια
Το προοίμιο ακολουθούν οι πρώτες ραψωδίες του έπους, κατά τις οποίες ο Τηλέμαχος (ο γιος του Οδυσσέα) αναζητά τον πατέρα του.
Τηλεμάχεια λοιπόν και ο David Blatt σαν άλλος Τηλέμαχος θέλησε να βρει τη χαμένη επιθετική ταυτότητα του Ολυμπιακού, επιδιώκοντας να εφαρμόσει την περίφημη Princeton Offense που τον ακολουθεί από τα χρόνια φοίτησης του στο ομώνυμο πανεπιστήμιο έχοντας σαν coach τον Pete Carril, εμπνευστή αυτής της read and react επίθεσης.
Πάμε να δούμε τα βασικά στοιχεία της Princeton Offense λοιπόν ή αλλιώς το να παίζεις χωρίς plays όπως έχει πει ο coach Blatt.
Είναι μια επίθεση που συνήθως ξεκινάει σε διάταξη 4-1 ( 4 στην περίμετρο και ένας ψηλός μέσα στην περίμετρο του 3π), στην ουσία δεν υπάρχει κλασσικός playmaker ή θέσεις όπως τις ξέρουμε, υπάρχουν απλά γκαρντ, φόργουορντ και φυσικά ο σέντερ. Τα στοιχεία που πρέπει να έχουν οι 4 της περιμέτρου είναι και τα βασικά του αθλήματος, δηλαδή ντρίμπλα (χειρισμός), πάσα, σουτ, να μπορούν να παίξουν με πρόσωπο στο καλάθι και το κυριότερο απ’ όλα υψηλή αντίληψη του παιχνιδιού.
Όσο για τον παίχτη στο post, αποτελεί το σημείο αναφοράς της επίθεσης αυτής, πρόκειται στην ουσία για τον coaching playmaker του παρκέ. Φανταστείτε τον σαν ένα τροχονόμο, ο οποίος ξέρει ανά πάσα στιγμή τι συμβαίνει στους γύρω ”διαδρόμους” και ενίοτε αποφασίζει γι’ αυτούς. Απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να διαθέτει είναι φυσικά να είναι post up παίχτης, να έχει αναπτυγμένη ικανότητα πάσας, καλό court vision και φυσικά υψηλό μπασκετικό IQ.
Πάμε και στην ουσία λοιπόν, η Princeton είναι μια επίθεση με ασταμάτητη κίνηση, hard cuts (είτε front είτε back), συνεχείς πάσες , screen πάνω στην μπάλα αλλά και μακριά από αυτήν, με σκοπό φυσικά να βρεθεί η ανισορροπία της άμυνας, είτε αυτή έρθει με την πρώτη πάσα, παραδείγματος χάρη, είτε με την τρίτη περιστροφή.
(Εισαγωγική κίνηση ψηλού και περιφερειακών)
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Βαγγέλη Μάντζαρη κατά την περίοδο της προετοιμασίας, ο οποίος μεταφέροντας τα λόγια του προπονητή του είπε μεταξύ άλλων :
”…αν σε οποιαδήποτε στιγμή της επίθεσης δεν κινείσαι τότε σίγουρα κάτι κάνεις λάθος…”
(Princeton continuity ανάλογα με την επιλογή και την κατεύθυνση του screen)
Βασικό πλεονέκτημα της Princeton, είναι ότι καμία ομάδα δεν μπορεί να την κάνει scouting και εξηγούμαστε. Στις μέρες μας τα τμήματα scouting των ομάδων έχουν ισχυροποιηθεί σε τέτοιο βαθμό που γνωρίζουν σχεδόν λεπτομερώς τις βασικές αρχές και τα βασικά plays των αντιπάλων τους, κι έτσι οι προπονητές καταφεύγουν σε μεμονωμένα τρικς για τους μεγάλους αγώνες ή ακόμα περισσότερο εμπιστεύονται το ένστικτο των παιχτών τους.
Αυτό που καταφέρνει η Princeton βασιζόμενη στην αντίληψη των επιτιθέμενων αλλά και στο διάβασμα των λαθών της άμυνας, είναι να δημιουργεί αμέτρητες παραλλαγές τις οποίες είναι αδύνατον να κάνεις scouting γιατί απλούστατα όταν θα προσπαθήσεις ως αμυνόμενος να αρνηθείς μια επιλογή αμέσως θα δημιουργηθεί μια άλλη για τον επιτιθέμενο και πάει λέγοντας.
Επίσης με τα συνεχόμενα cuts, τα off ball screen, τη συμμετοχή δηλαδή και των πέντε παιχτών στο play, η άμυνα αποδιοργανώνεται χωρίς να μπορεί να εστιάσει κάπου συγκεκριμένα όπως για παράδειγμα σε μια συνεργασία ψηλού κοντού (πχ pick n roll).
Τέλος, αυτή η επίθεση μπορεί πολλές φορές να καλύψει το όποιο πρόβλημα αθλητικότητας υπάρχει σε κάποια ομάδα (όπως στην προκειμένη περίπτωση).
Μια καλή και σύντομη περιγραφή της Princeton Offense μπορείτε να βρείτε στο ακόλουθο βίντεο:
Όλα τούτα όμως έχουν και κάποιες βασικές προϋποθέσεις για να επιτύχουν, τόσο ως προς το σύνολο του ρόστερ όσο και στις μονάδες αυτού ξεχωριστά. Σύμφωνα με τους μελετητές της συγκεκριμένης επίθεσης απαιτείται – υψηλή αίσθηση εμπιστοσύνης μεταξύ των παιχτών και εξαιρετική επικοινωνία, επίσης χρειάζονται παίχτες αποφασιστικοί που να μπορούν να απειλήσουν όχι μόνο στατικά αλλά και βάζοντας τη μπάλα στο παρκέ.
Ήταν ξεκάθαρο στο μυαλό του Blatt ότι το ρολο του ”τροχονόμου” θα τον έπαιζε ο Milutinov και δευτερευόντως ο Leday κι εδώ έγινε το πρώτο λάθος κατά τη γνώμη μου.
Διότι ο Αμερικάνος δεν διαθέτει τα στοιχεία ενός καθαρά post up πενταριού και κυρίως δεν έχει την ικανότητα να πασάρει έτσι ήταν πολύ πιο εύκολο να περάσει στους 4 της περιμέτρου (ικανοποιητικό χειρισμό μπάλας και παιχνίδι με πρόσωπο) και στη θέση του να μπει ακόμα και ο Πριντέζης σε σχήματα με τους δυο τους.
Κι αν για τα πράγματα στη θέση του ποστ ήταν λίγο πολύ ξεκάθαρα (κυρίως με Milutinov και λιγότερο με Πρίντεζη), για τα υπόλοιπα μέλη της πεντάδας υπήρχε σοβαρό ερωτηματικό, και αυτό φάνηκε από νωρίς όπου παρατηρήθηκε μια ”υπερφόρτωση” των δύο προαναφερθέντων, είτε με ταυτόχρονες παρουσίες τους στην πεντάδα με τον Πριντ ”έξω” (εκτός περιμέτρου), είτε με υπερωρίες του Γιώργου (πρώτα ”έξω” και μετά ”μέσα”) μέχρι να βρει το ρόλο του ο Leday.
Τα σχήματα και τα πειράματα πολλά, κάτι που κρατούσε όλους του παίχτες σε εγρήγορση, βλέπετε η φύση της Princeton είναι τέτοια που πρέπει να είσαι always alerted (που λένε και στο χωριό μου) καθώς οι παίχτες είναι αυτοί που αποφασίζουν για την πορεία της χωρίς να υπάρχει απαραίτητα κάποια πεπατημένη, γι’ αυτό το λόγο βλέπαμε επίσης (αρχικά) και πολύ συχνές αλλαγές καθώς η κούραση (σωματική και κυρίως πνευματική) είναι αυτή που τελικά αλλοιώνει την ποιότητα των επιλογών.
Τι πήγε λάθος λοιπόν ;
Τα λάθη κατά την ταπεινή μου άποψη αφορούν περισσότερο το σχεδιασμό του ρόστερ καθώς όπως προαναφέραμε χρειάζονται καλοί χειριστές, και πλάγιοι που να μην είναι απλά catch n’ shoot παίχτες αλλά με ικανότητα στο παιχνίδι με μπάλα (είτε για δημιουργία, είτε για απειλή). Αρχή με τον Βεζένκοβ ο οποίος φαινόταν, βάσει προδιαγραφών, να διαθέτει όλο το πακέτο (απειλή με πρόσωπο, χειρισμό αλλά και οξυδέρκεια για τη μεταφορά μπάλας), ο Timma από την άλλη, ενώ είναι καλός σουτέρ και μπορεί κατά συνθήκη να έχει παιχνίδι με πρόσωπο στο καλάθι, η αδυναμία του να δημιουργήσει είτε για τον ίδιο είτε για τους συμπαίκτες του σε καταστάσεις close out ήταν ένα ξεκάθαρο πρόβλημα.
Επίσης, η συνύπαρξη δύο παιχτών με παρόμοια χαρακτηριστικά στο ‘3’ (Παπανικολάου – Toupane) χωρίς κανένας τους να διαθέτει ικανοποιητικό παιχνίδι ή απειλή με πρόσωπο στο καλάθι ή ακόμα και σουτ μετά από ντρίμπλα θα δυσκόλευε τη… ”réduction της σάλτσας”. Επιπλέον οι Σπανούλης, Goss και Strelnieks είναι σαφώς ικανοί για την εισαγωγή του όποιου play, επαρκείς στο χειρισμό – μ’ένα καθαρό ωστόσο έλλειμμα ”καθετότητας” και απουσία φαντασίας στο 1-on-1 (ειδικά οι δύο τελευταίοι).
Παράλληλα λοιπόν και με το μειωμένο ρόλο του Μάντζαρη η απουσία ενός παίχτη στα γκαρντ με τα πιο πάνω χαρακτηριστικά ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής.
Νόστος
Οι ραψωδίες μετά την Τηλεμάχεια, ονομάζονται νόστος και αφορούν τις εξιστορήσεις του Οδυσσέα για τις περιπέτειές του κατά τη διάρκεια της επιστροφής του προς την πατρίδα. Η λέξη αυτή καθαυτή προέρχεται από το ρήμα νέομαι που σημαίνει επιστρέφω, γυρίζω πίσω στην πατρίδα μου.
Επιστροφή στα βασικά λοιπόν και για την ομάδα του Blatt η οποία στοιχειοθετείται περίπου στο Δεκέμβρη και στο εκτός έδρας ματς με την Μπαρτσελόνα, όπου η ομάδα φάνηκε να χαμηλώνει το tempo. Σταδιακά, η συνεχής κίνηση που είδαμε από τα τουρνουά της προετοιμασίας μέχρι τα εκτός έδρας ματς με Baskonia και Khimki αλλά και στο πρώτο ημίχρονο του αγώνα με τον Παναθηναϊκό στο ΟΑΚΑ, όσο και στα εντός έδρας ματς με Real Madrid και Buducnost ή και πιο μετά με τον Παναθηναϊκό πάλι στο ΣΕΦ, έγινε στατικότητα και τα off ball screen έγιναν μονότονα pick n roll.
Είδαμε καταστάσεις early post up κυρίως του Πρίντεζη, είτε για να τελειώσει είτε για να βγει επιλογή από την κίνηση στην αδύνατη πλευρά. Επίσης short roll επιλογές κυρίως με τον Leday αλλά και μπόλικο stagger πάνω στη μπάλα (stagger pick n roll) ή και μακριά από αυτή. Κάποια side pick n roll που ξεκινούσαν ή με hand-off του εισαγωγικού παίχτη στο φτερό ή ακόμα και early 2-2 συνεργασίες.
Ένα ακόμα στοιχείο που δείχνει το τέλμα του τελευταίου τριμήνου είναι η μετατόπιση του Milutinov από το high (ή και το middle) post στο low post και το συνεχές ”τάισμα” του, με τη στατικότητα των υπολοίπων παράλληλα να είναι παροιμιώδης.
Επιπροσθέτως, η ανικανότητα στην ανεύρεσης λύσης στην crunch time κλειστών παιχνιδιών δείχνει το μέγεθος του προβλήματος, χαρακτηριστικά φαίνεται από την επιλογή να αναλάβει ο Γουέμπερ τέτοιου είδους επιθέσεις όντας άγνωστος προς τους αντιπάλους του με την ελπίδα να δώσει κάτι το απρόβλεπτο.
Μνηστηροφονία
Κατά τις ραψωδίες της Μνηστηροφονίας, ο Οδυσσέας αφού έχει γυρίσει πια στο Princeton..εε στην Ιθάκη, με συγχωρείτε, μεταμορφώνεται σε γέρο από τη Θεά Αθηνά έτσι ώστε να δει τι ακριβώς συμβαίνει στο παλάτι του εν τη απουσία του. Γίνεται αμέσως αντιληπτός από το πιστό σκυλί του , τον Άργο (ο οποίος αμέσως μετά ξεψυχά), και από έναν βοσκό. Αφού παρατηρεί και αλληλοεπιδρά για μέρες με τους επίδοξους μνηστήρες, όταν αρχίζει να γίνεται αντιληπτός από αυτούς τους καλεί σε μονομαχία και με τη βοήθεια του Τηλέμαχου τους σκοτώνει.
Κι εδώ η αλήθεια είναι ότι ο παραλληλισμός χάνεται… Ο φετινός Ολυμπιακός δεν κατάφερε να φτάσει μέχρι το Princeton πόσο μάλλον στην Ιθάκη. Ο Άργος είναι οι 2500 φίλαθλοι της αυλαίας που θα περιμένουν ακόμα λίγο μέχρι να “ξεψυχήσουν”, μέχρι να δουν τη μεταμόρφωση που τόσο περιμένουν…
Αυτό που μένει να φανεί είναι αν ο Ολυμπιακός γυρνώντας τελικά στην Ιθάκη θα σκοτώσει τους μνηστήρες με τη βοήθεια του Τηλέμαχου αυτής της ιστορίας ή όχι.
Γιατί στην Ιθάκη θα φτάσει και πάλι, γι’ αυτό να είσαστε σίγουροι…απλά δεν ξέρουμε το πότε και το πώς, ακόμα…
Αντί επιλόγου:
Είναι μεγάλη μου χαρά που είμαι εδώ και λίγες μέρες μέλος αυτής της τόσο όμορφης παρέας, του Red Point Guard, που θαύμαζα τη δουλειά και το μεράκι τους πρώτα ως αναγνώστης και πλέον ως συμμέτοχος στο έγκλημα. Ένα ευχαριστώ είναι σίγουρα λίγο.
Καλές θάλασσες να έχουμε.
…Ἀλλὰ μὴ βιάζῃς τὸ ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλὰ νὰ διαρκέσει.
Καὶ γέρος πιὰ ν᾿ ἀράξῃς στὸ νησί,
πλούσιος μὲ ὅσα κέρδισες στὸν δρόμο,
μὴ προσδοκώντας πλούτη νὰ σὲ δώσῃ ἡ Ἰθάκη.
Ἡ Ἰθάκη σ᾿ ἔδωσε τ᾿ ὡραῖο ταξίδι.
Χωρὶς αὐτὴν δὲν θἄβγαινες στὸν δρόμο.
Ἄλλα δὲν ἔχει νὰ σὲ δώσει πιά.
Κι ἂν πτωχικὴ τὴν βρῇς, ἡ Ἰθάκη δὲν σὲ γέλασε.
Ἔτσι σοφὸς ποὺ ἔγινες, μὲ τόση πείρα,
ἤδη θὰ τὸ κατάλαβες ᾑ Ἰθάκες τί σημαίνουν.
(απόσπασμα από το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη, Ιθάκη)
